Georgië, laatste deel

2 september

We zijn de weg ingeslagen naar het tweede gedeelte van de Kaukasus. Dit is minder toeristisch en er is toch nog vrij lang redelijk geasfalteerde weg. We volgen de rivier en zoeken daar verblijfplaatsjes, zodat Oki kan zwemmen.

Er zijn prachtige uitzichten op de bergen, de hoge grijze kartelranden, de weidse met lichtgroen gras begroeide bergen, de beboste leistenen steile hoogtes. Onderweg zien we enkele dorpjes, vaak arm, met vervallen huisjes en Russische verroeste machines in de tuin, een enkel mooi verzorgd huis er tussen. De vrouwen zijn meestal in het zwart gekleed en hebben hoofddoekjes om. Op stille plekken waar je alleen via zandwegen kunt komen, staan verroeste borden die verwijzen naar een guesthouse. Langs de weg zien we een heel hoge en lange witgemetselde muur met ronde bunkeringangen. Alles er omheen duidt op stilgevallen activiteiten, maar er hangt een bord met in het Engels: te huur. Op verschillende plekken is de autoweg langs de kant weggeslagen of afgebrokkeld door de winterrivier. De steile rotsen brokkelen op meerdere plaatsen stevig af, er ligt aardig wat puin naast en soms op de weg. We komen langs een waterval en stappen uit om die rustig te bekijken.

We komen tot rust, er is hier geen wifi, alleen het eeuwige krachtige geruis van de rivier. Het gebied dat we kunnen bereizen is echter niet zo groot. Na 80 km verandert het matige asfalt in kuilige zanderige weg, en die hebben we in dit land al genoeg gehad. We draaien om en rekken onze verkenningstocht in dit prachtige landschap nog even met lange pauzes langs de rivier.

3 september

Vandaag zijn we naar het westen van het land gereisd. De bedoeling was dit op ons gemak te doen, maar we reizen door een laagvlakte en de temperaturen lopen op tot 42 graden. Stoppen is eigenlijk geen optie, dus we reizen door tot we weer de bergen in kunnen. Wel jammer, want we hadden een museum voor moderne kunst in de stad willen bezoeken, maar dat is vandaag gesloten. Onderweg zien we de omgeving rijker worden, meer weilanden, meer grote gebouwen. Bizar rijke graven ook, het zijn kleine gebouwtjes met een gedekte tafel en stoelen, een grote foto van de overleden persoon met bloemen en een kastje met allerlei flesjes drank er onder. Een mooi hek er om heen en een trapje er naar toe. Het verkeer blijft hetzelfde, Joost moet regelmatig vol op de rem omdat er iemand gewoon vanaf een zijweggetje voor ons schiet, of onverantwoord inhaalt.

Ik heb op Park4night een camping gevonden bij een kasteel, en dat vinden we een goed idee, aangezien er onweer voorspeld is. We komen begin van de avond aan bij de camping en de eigenaar blijkt prins Murat, een Franse afstammeling van Napoleon III. Een man van een jaar of 50, met wit haar en een snor, slank en beweeglijk. Hij woont hier met zijn vrouw, dochter en kleindochter. Zijn familie had hier een kasteel, maar dat is tijdens het communisme in 1923 afgepakt, vertelt hij al in de eerste vijf minuten. Hij heeft in Frankrijk gewoond en vindt het heerlijk zijn verhalen in het Frans aan Joost te vertellen. Het is een schattige camping, met veel eigengemaakte papiermaché poppen en dieren. Er staan overal houten stoeltjes en bankjes, en het maakt niet uit dat die kapot en verveloos zijn en de latjes soms los zitten. Er lopen schaapjes, honden, een ezel en prins Murat komt iedere tien minuten een praatje maken, terwijl wij voor het eerst (!) buiten zitten te eten. Af en toe neemt hij Joost mee om hem iets te laten zien of hij vraagt zijn hulp om de weggelopen hond. Joost belooft hem een glaasje heel goede Franse cognac die we bij ons hebben en hij gaat na het eten en de afwas naar de prins. Er zijn nog wat gasten, Duitsers die in Frankrijk wonen. Zij zijn hier al eerder geweest, zij maken een fietstocht. Maar mevrouw is gevallen en loopt met beide polsen in het gips. Daarom komen ze hier weer terug, ze vinden de verhalen van de prins prachtig. De prins biedt hen meteen ook een glaasje van Joost zijn cognac aan en hij zit boordevol verhalen over zijn verleden en wil het liefst zijn museum laten zien. Joost zegt dat hij moe is na een lange dag reizen en dat hij niet zo geïnteresseerd is. Hij vraagt of de cognac lekker is. O ja, de prins had ‘m al bijna op en proeft even met aandacht en zegt dat hij heerlijk is. Enthousiast vertelt hij dat hij zelf vroeger ook een eigen merk cognac had, maar dat het is verkocht aan Chinezen. Joost wenst iedereen een prettige avond en komt naar huis.

We gaan naar bed en ondanks dat we wat hoger in de bergen zijn is het ’s nachts toch nog bijna 30 graden. We slapen met de achterkant van de bus open en Oki ligt buiten. Met schapen, een ezel en twee honden om naar te blaffen hebben we niet echt een rustige nacht. Toch zijn we blij met deze aparte plek, het is een ervaring en we bedanken vriendelijk als de prins het hek voor ons openhoudt bij het wegrijden.

Dan begint de route omhoog de bergen in naar het plaatsje Mestia, zo’n 120 km. Het is intussen gaan regenen en onweren en dat maakt de route extra bijzonder. Er komt regelmatig wat van de leistenen rotsen naar beneden vallen. Naast alle gebruikelijke weggebruikers zijn er nu ook varkentjes bij gekomen. In de haarspeldbochten isgeen zicht op tegenliggers, maar dat maakt de Georgische bestuurders niets uit, we worden regelmatig met grote snelheid ingehaald. Als we even stil staan omdat ik een foto wil nemen, wordt op een haar na onze spiegel er afgereden door een busje wat ons met 120 km per uur voorbijrijdt. Het komt er op neer dat Georgiërs van twee rijstroken drie maken en soms vier, als er een langzame auto is. Met grote vaart wordt er tussen koeien en andere weggebruikers door gezigzagd en bij tegenliggers remt meestal de andere auto. Joost begint genoeg te krijgen van dit suïcidale rijgedrag, hij moet constant op zijn hoede zijn voor onverwachte acties en hij zegt dat hij nog niet weet of hij deze rit wel af zal maken. We vinden deze bergweg wel één van de allermooiste ooit, dus we laten het even betijen. Op een middagplek komt in de regen een vrolijk kwispelend zwerfhondje naar ons toe. We geven het een flinke portie van de hondenbrokken en hopen dat Oki nu ook eens ziet hoe goed hij het heeft. Zo’n dankbaar vrolijk hondje met smeekoogjes weer achter te moeten laten doet ons altijd weer een beetje pijn.

We hebben camping en restaurant Wonderworld ontdekt en staan op de hoge parkeerplaats voor één auto, helemaal top. We kunnen een bos inwandelen en het ruikt naar dennennaalden. Beneden is een restaurantje en daar gaan we zometeen eten. Ze hebben zelfs Segafredo koffie en onze stemming stijgt. (Een vriendin telde het aantal malen dat het woord koffie in het verslag staat. Inderdaad tijdens het reizen van het allergrootste belang voor me, ook om contact te maken met waar we zijn, de inrichting te zien, de gebruiken, andere bezoekers.)

De temperatuur is heerlijk, een graad of 18. Georgië begint te stijgen van min 3 naar boven nul.

Op internet lees ik dat Georgië wereldwijd op nummer 2 staat wat dodelijke ongelukken betreft, percentagegewijs. Rusland staat op nummer 1.

Maandag

We hebben gegeten en dat was prima. De elektriciteit viel even uit en het was afwachten of we de frietjes zouden krijgen, maar na een tijdje was er weer licht. We wilden iets echt Georgisch eten en bestelden iets onbekends. De serveerster zei dat wat ik bestelde een soort pizza was, dat leek me wel wat. Het was bladerdeeg met kaasvulling, maar toevallig vind ik dat lekker. Joost had kip met knoflooksaus. Glaasje Georgische wijn er bij, muziekje, de tuin is verlicht met lampjes. Oki en het restauranthondje zitten naast ons.

De volgende morgen vertrekken we naar Mestia, nog ongeveer 40 km. Volgens het Georgiëboek is dit een ambitieus project, de planning is er een groot skiresort van te maken en de sfeer zou Efteling-achtig zijn. Ik ben wel nieuwsgierig. Het regent en de weg is nog net goed genoeg om te rijden, af en toe kuilen, maar meestal redelijk asfalt. De bergen met nevels zijn prachtig. Onderweg steekt een moedervarken met een stuk of negen biggetjes over. Dit alleen is al Efteling-achtig.

Onderweg (ja, daar komt er weer één) stoppen we bij een koffieplekje met een terras, uitzicht op de rivier en de bergen. Joost vraagt of ze koffie hebben en de vrouw antwoordt dat dat klopt. Hij bestelt twee koffie en we genieten van de prachtige plek. Na een kwartiertje vragen we ons af of onze bestelling wel goed begrepen is. Joost zoekt de serveerster en die zegt kortaf dat hij de koffie zelf moet gaan halen aan de zijkant van het gebouw, bij een loketje. Dat doet hij, maar als hij wil betalen hebben ze geen wisselgeld. Joost wisselt het biljetje van 50 (een tientje) bij een groepje mannen dat er zit te drinken en te eten, en zo komt het allemaal nog goed.

Eind van de ochtend bereiken we Mestia. We parkeren op het plein en komen ogen tekort. Het is een langgerekt stadje en er is een kleine markt. Overal zijn onduidelijke kleine winkeltjes, soms open, soms alleen een loketje, soms klein en donker. Tussen de winkels en op het plein ligt allerlei vuilnis en bouwmaterialen, hoge moderne gebouwen wisselen ingestorte gebouwtjes af. De supermarkt heeft vooral drank, cola en chips, brood is niet te koop. Na een paar keer vragen of er ergens brood wordt verkocht zien we dat één loketje inderdaad een bakkertje is, maar er worden alleen enorme platte broden verkocht, we stellen het een dagje uit. We wandelen wat rond en twee agressieve grote honden willen Oki aanvallen. We vluchten een koffietentje in met een overdekt terras.

Een geestelijke met een lange zwarte jurk en witte baard met zijn lieve bescheiden vrouw komen een praatje met ons maken. Hij stelt zich voor als Vader Theodore van Quebec en ook van Kreta. We nodigen hem uit bij ons te komen zitten, hij spreekt redelijk Engels en is Grieks-Orthodox. We hebben filosofische gesprekken over religie en het hart en de ziel, en zijn het vaak eens, of in goede harmonie niet. De man vertelt dat hij verwacht dat de antichrist snel zal komen en dat Corona niet is wat het lijkt. We praten over Georgië en hij kijkt om zich heen en begint te fluisteren. Georgië is heel corrupt, zegt hij. Hij heeft vaak mensen geholpen, eten en onderdak geboden, geld geleend. Maar ze liegen en betalen ook niet terug. Als hij ons voor de vijfde keer uitnodigt op Kreta en telefoonnummers en e-mail wil uitwisselen, wordt het tijd om de koffie af te rekenen en weer verder te gaan.

We kijken eens om ons heen, kijken naar de lucht waar regen uit blijft vallen, kijken naar de modderige wegen en besluiten terug te rijden naar Wonderland.

Daar drinken we een glaasje wijn en besluiten officieel de terugreis naar huis te beginnen. Joost zal blij zijn als we bij de Turkse grens zijn. “Als we dat levend halen”, zegt hij bedrukt.

Dinsdag

Deze ochtend zijn we weer vertrokken voor onze laatste rit door de prachtige Kaukasus. Joost laat nog even de drie honden uit, we hebben hier nog een zwerfhondje dat niet bij ons weg te slaan is, het restauranthondje en Oki. De zon schijnt en het is fris weer. De bergen zijn op hun mooist, de nevels trekken op en af en toe is er blauwe lucht. We verbazen ons altijd weer over wat de mens met de omgeving doet. Heel grote en dure machines staan te roesten in de regen. Bij de houtfabriek ligt een deel van het gezaagde afval hout in de rivier. Gebouwtjes van golfplaat of hout zijn helemaal kapot, schijnbaar onbewoond en dan zien we toch een was buiten wapperen. De mensen rijden veel te hard over de bochtige weg met kuilen, en zigzaggen op topsnelheid tussen koeien of andere dieren door die midden op de weg staan of liggen.

De eerste kleine reparaties dienen zich aan. Een reflector zit met plakband weer op zijn plek en de stekkerdoos van de aanhanger hangt nu met tyribs onder de auto.

Op de weg liggen rotsblokken van een meter hoog. We waren hier drie dagen geleden en zien dat nu al veel bomen een herfstkleur beginnen te krijgen.

We rijden de bergen uit richting de Zwarte Zee. De Kaukasus is absoluut prachtig en als we jonger waren en meer hadden kunnen wandelen en klimmen, waren we er zeker verliefd op geworden. Maar de Georgiërs vinden we geen aardige mensen, op een uitzondering na. Ze zijn vriendelijk als je geld uitgeeft, tot de deur en niet verder. Hun gezichten zijn hard, en soms ontevreden. Ik kan me niet herinneren dat ik een Georgiër heb horen of zien lachen. Soms zien we Russen en die zijn heel anders. Een bus met Russische toeristen zwaait en roept lachend naar ons. Een auto met een Russisch gezin glimlacht om Oki en groet ons. Het leven hier zal zeker hard zijn, dat zien we wel, maar we zijn in meer landen geweest waar het leven hard was, en daar ontwikkelde zich wijsheid of trots op het eigen land. Dat zien we hier niet.

We vinden een heerlijk plekje aan de kust, tussen bomen. De lage zon schijnt er doorheen. Aan de overkant van de straat is een winkeltje, en voor € 5,-- koop ik groente, fruit en koekjes.

De simkaart heeft het na drie dagen niet meer gedaan, en ik koop voor € 80,-- extra tegoed voor het prepaid abonnement van Keepgo, dat ik al jaren heb voor al die gevallen waarin ik geen internet had.

Morgen de Georgisch/Turkse grens, het is goed geweest. Dankzij de prachtige Kaukasus en de bijzondere dingen die we hier hebben meegemaakt eindigt Georgië op een plus vier. (Er gaat echter toch nog een punt vanaf bij de grens, maar dat komt in het volgende verslag.)